IMF nedir?

1944 yılı Temmuz ayında ABD’nin New Hampshire eyaletinin, Bretton Woods şehrinde düzenlenen Birleşmiş Milletler Konferansı’na katılan 44 hükümet temsilcisi 1930’lu yıllardaki Büyük Buhran ve sonrasında uygulanan korumacı dış ticaret ve döviz kuru politikalarından kaçınılmasını, uluslararası finansal sistemin istikrarlı işleyişini ve II. Dünya Savaşı’ndan zarar gören ülkelerin hızlı bir şekilde yeniden imarını sağlamak amacıyla bir ekonomik işbirliği çerçevesi üzerinde mutabakata varmış ve IMF ve Dünya Bankası’nın kurulmasına karar vermiştir.

IMF’nin amaçları; • Uluslararası parasal işbirliğini geliştirmek; • Uluslararası ticaretin genişlemesini ve dengeli bir şekilde büyümesini sağlamak; • Döviz kurlarında istikrarı teşvik etmek; • Çok taraflı bir ödemeler sisteminin kurulmasına yardım etmek ve; • Ödemeler dengesi finansmanında problemler yaşayan üye ülkelere finansal destek sağlamak olarak özetlenebilir.

Üye ülkelerin Ekonomiden Sorumlu Bakanları veya Merkez Bankası Başkanları vasıtasıyla temsil edildiği Guvernörler Kurulu, IMF yönetimindeki en yetkili organdır. Kurulun olağan toplantısı, IMF ve Dünya Bankası'nın yıllık toplantıları esnasında yapılır. Guvernörler Kurulu IMF’nin günlük işlerini yürütme ve gözetim yetkisini İcra Direktörleri Kurulu’na devretmiştir.

İcra Direktörleri Kurulu’nda IMF üyesi tüm ülkeler doğrudan ya da oluşturdukları gruplar vasıtasıyla temsil edilir. IMF İcra Direktörleri Kurulu ülkeleri ve ülke gruplarını temsil eden 24 İcra Direktöründen oluşmaktadır. Kurul içerisinde ABD, Almanya, Fransa, İngiltere, Japonya, Çin, Rusya ve Suudi Arabistan kendi başlarına temsil edilirken, diğer üyelerin temsili, bazı diğer üye ülkelerle oluşturdukları gruplar (“Constituency”) içerisinden seçilen İcra Direktörleri aracılığıyla sağlanmaktadır.

IMF’nin üst yönetimi bir Başkan ve dört Başkan Yardımcısından oluşmaktadır. IMF yönetimi rutin operasyonel görevlerin yerine getirilmesini temin etmenin yanı sıra İcra Direktörleri Kurulu kararlarını uygulama ve Kurul’a tavsiyelerde bulunma işlevlerini görmektedir. IMF Kuruluş Anlaşmasında ve tüzüğünde bu yönde bir hüküm bulunmamasına rağmen, uygulamada IMF Başkanı’nın Avrupa’dan ve Dünya Bankası Başkanı’nın ABD’den seçilmesi gibi bir teamül bulunmaktadır.

Bir ülke-bir oy prensibi ile çalışan bazı uluslararası kuruluşlardan farklı olarak IMF'de ağırlıklı oy sistemi kullanılmakta olup, bir ülkenin oy gücü o ülkenin IMF’deki kotasına göre belirlenmektedir. 14. Genel Kota Gözden Geçirmesi neticesinde gerçekleşen kota artışı kapsamında, Türkiye’nin oy gücü %0,61’den %0,95’e yükselmiştir.

Kaynak:hazine maliye bakanlığuı